ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΜΕ? (οι ιστορίες δεν κοστίζουν...)

Κάπως έτσι ξεκινάνε τα ταξίδια... 

Πιάνεσαι από μια φράση, μια εικόνα, μερικές λέξεις και μετά απλά ακολουθείς. Χωρίς αποσκευές. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι ανοιχτό νου για να  'ζυμώνει' όλες αυτές τις λέξεις σε τοπία, μορφές, βλέμματα, μυρωδιές και γεύσεις.

Κάπως έτσι βρέθηκα απο την Κούβα στο Μεξικό, απο εκεί στο Τελ Αβίβ και τώρα έχω ανοίξει πλώρη για Μεξικό...

Ταξίδεψα που λες αρχικά με παρέα τον Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες και τις λάγνες ιστορίες του, τις γεμάτες πάθος, έρωτα και άναρχη ελευθερία (Ο έρωτας νοστάλγησε την Κούβα, εκδ. Μεταίχμιο, 2003). Με πρωταγωνιστή τον εαυτό του διασχίζουμε μια χώρα όπου όλα είναι ανακαταμένα: το χάος με την ισορροπία, το αδιέξοδο με την ασφάλεια, το σεξ με την αγάπη. Ωμά τα λόγια και οι περιγραφές του (πολλές φορές και επαναλαμβανόμενες), σε ένα πείραμα με τον εαυτό του ("ένα συνεχές πείραμα ανάμεσα στο τίποτα και το τίποτα") αλλά ο 'αποπλανητής συγγραφέας' θέλει ουσιαστικά να χτυπήσει έτσι την υποκρισία γύρω απο το ήθος και τα πολιτικά ήθη ("τι είναι η πολιτική; Ένα πλοίο που βολοδέρνει μέσα στην καταιγίδα"). Είναι ερωτευμένος με την Κούβα, με τη μιγάδα Κουβανή του, αλλά και γοητευμένος απο μια Σουηδέζα. Για χάρη της ταξιδεύει απο την αβάσταχτη ζέστη στο απόλυτο κρύο, απο την απελευθερωμένη σεξουαλικά ζωή του σε ένα περιβάλλον  αποστειρωμένης καθημερινότητας. Πόσο να αντέξει τη νοσταλγία? Η επιστροφή αναπόφευκτη και ας έχει το τίμημα της (αφήνει μια οργανωμένη κοινωνία, μια προοπτική για τα βιβλία του κτλ).Στην Κούβα είναι πραγματικά ελεύθερος... 

Μετά με τράβηξε ο Γκιγέρμο Αριάγα (σκηνοθέτης της ταινίας '21 γραμμάρια' με τον Σον Πεν) σε μια ιστορία έρωτα, χωρίς... έρωτα (Μια γλυκιά μυρωδιά θανάτου, εκδ. Κέδρος, 2005). Σε ένα χωριουδάκι οι φήμες  αποκτούν ισχύ αξεπέραστη. Κάπως έτσι και ο πρωταγωνιστής του Αριάγα χρεώνεται μια σχέση που δεν είχε ποτέ, με μια κοπέλα που βρίσκουν νεκρή κοντά στον ποταμό. Τα μυστικά και οι...αμαρτίες μιας μικρής κοινότητας, με θύματα φυσικά όπως γίνεται συνήθως τους πιο αθώους. Κινηματογραφική η ματιά του (έχει μεταφερθεί εξάλλου στο σινεμά το βιβλίο απο τον Γκαμπριέλ Ρέτες) και τα πλάνα του γεμάτα δράση και ένταση μέχρι τέλους.  

Και άντε να πας απο το Μεξικό στο Ισραήλ...Χμμ...Εδώ σε θέλω. Για μπες στις 752 σελίδες της ιστορίας του Νταβίντ Γκρόσμαν (Στο τέλος της Γης, εκδ. Καστανιώτη, 2009) και πες μου αν δεν νιώσεις...ασφυξία. Μα πώς αλλιώς να γίνει αφού το τοπίο είναι ζοφερό? Πόλεμος παντού. Πόλεμος Ισραηλινών Παλαιστινίων, αγωνία για τις ζωές αγαπημένων, βασανιστήρια, έρωτες κάτω απο οβίδες που σφυρίζουν, όνειρα ματαιωμένα, ζωές μπλεγμένες με το κουβάρι του φόβου και του ανυπεράσπιστου. Σε ένα τέτοιο τοπίο γνωρίζονται παιδιά ακόμη η Όρα και ο Αβράμ και πλάι τους ο Ίλαν. Οι τρεις τους θα γίνουν... ένα. Ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλο, απολύτως εξαρτημένοι ο ένας απο τον άλλο, ακόμη και όταν η ζωή τους χωρίζει και τους ξανασμίγει άγρια, βίαια. Και όταν ο πόλεμος παίρνει ξανά το παιδί της Όρα στα οχυρά, η ίδια φεύγει. Παίρνει μαζί της τον ήδη παραιτημένο απο τη ζωή Αβραμ και αρχίζει να περπατά ασταμάτητα σε βουνά και λαγκάδια. Θέλει να μην είναι σπίτι εάν τυχόν της φέρουν κακά μαντάτα... Εδώ αρχίζει μια περιπλάνηση που μοιάζει σαν να πηγαίνεις πραγματικά στο τέλος της γης. Εξομολογήσεις, δάκρυα, γέλια, συναντήσεις, ξεσπάσματα, τρυφερότητα, έρωτας, όλα μαζί φέρνουν σχεδόν ανάσταση της ζωής και του σώματος τους. Και εντέλει ένα το βασικό συμπέρασμα... Ο φλοιός της γης είναι απίστευτα λεπτός... Μια στιγμή όλα. Και τόσο μα τόσο έξω απο τα χέρια μας πάρα πολλές στιγμές. Αξίζει να σου πω ότι αν δεν έχεις υπομονή και εάν δεν βυθιστείς σ'αυτό το βιβλίο, δύσκολα θα το αντέξεις. Οι διάλογοι είναι σχεδόν μονόλογοι και η ιστορία ενέχει παραλήρημα, πισωγυρίσματα στο χρόνο, καταγραφή και των ανείπωτων σκέψεων και αυτών που ξεστομίζονται. Εξάλλου σκέψου και αυτό, για να καταλάβεις το όλο περιβάλλον: λίγο πριν τελειώσει το βιβλίο ο Γκρόσμαν έχασε το παληκάρι του σε συμπλοκή στο νότιο Λίβανο. Σαν την πρωταγωνίστρια του Όρα και αυτός προσπαθούσε να προστατεύσει τον γιο του μέσω των λέξεων, μα εντέλει το μόνο που μπορείς να προστατεύσεις είναι η μνήμη. Να μην ξεχνάς...

Το ομολογώ. Μόλις τελείωσε το βιβλίο του Γκρόσμαν, ανάσανα όσο πιο δυνατά μπορούσα για να ξαναγευτώ την ελευθερία του αέρα. Και κάπου εκεί  γνωρίστηκα με τον 'Άνθρωπο που έλεγε ιστορίες' (εκδ. Καστανιώτη 2010), του Μάριο Βάργκας Λιόσα. Ένας άνθρωπος που πολύ απλά (αλλά διόλου αυτονόητα για τους περισσότερους γύρω μας), γοητεύεται και νιώθει δέος απο τους ιθαγενείς που ζούνε μέσα στη ζούγκλα, αλλά τόσο απέχουν απο την ζούγκλα των...πολιτισμένων (ευτυχώς γι'αυτούς)...

....Συνεχίζεται....